Umowny podział majątku wspólnego

Zgodnie z treścią przepisu art. 1037§ 1 k.p.c. w zw. z art. 46 k.r.o. można przeprowadzić umowny podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności małżeńskiej.

Umowny podział majątku wspólnego jest dokonywany przez zawarcie umowy:

  • gdy w skład majątku wchodzą ruchomości – umowa może być zawarta w dowolnej formie,
  • gdy chodzi o nieruchomości – umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

 

Sądowy podział majątku wspólnego

Sądowy podział majątku wspólnego jest prowadzony w trybie postępowania nieprocesowego (zob. art. 566 k.p.c. i 567 k.p.c.).

Sprawę o podział majątku wspólnego wszczyna się przed sądem rejonowym właściwy ze względu na położenie majątku, a jeżeli wspólność ustała na skutek śmierci jednego z małżonków – przed sądem spadku.

Podział majtku wspólnego może być również przedmiotem sprawy o rozwód, separację albo unieważnienie małżeństwa.

Sprawa o podział majątku wspólnego może być połączona z działem spadku.

W postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga także o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi.

 

Przykładowe składniki majątku wspólnego:

  • pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
  • dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
  • środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
  • kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.).

 

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

  • przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
  • przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
  • prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
  • przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
  • prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
  • przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
  • wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
  • przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
  • prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
  • przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

 

Wniosek o podział majątku wspólnego podobnie jak każde pismo procesowe powinien zawierać:

  • oznaczenie sądu do którego jest skierowany;
  • oznaczenie imienia i nazwiska oraz adresu uczestników, ich przedstawicieli ustawowych, pełnomocników;
  • oznaczenie rodzaju pisma;
  • osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności;
  • podpis strony, jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
  • wymienienie załączników.

We wniosku należy wskazać składniki majątku wspólnego małżonków. Nie wskazanie składników majątku wspólnego stanowi brak formalny wniosku.

Wniosek o podział majątku wspólnego podlega opłacie stałej.